Ζαγορά
Τα πρώτα Π.Ο.Π. μήλα της Ευρώπης
Μεταφερόμαστε στον ορεινό όγκο του Πηλίου, εκεί όπου το βουνό συναντά τη θάλασσα και που το μικροκλίμα του Πηλίου έχει δώσει στους ντόπιους τη δυνατότητα να ξεχωρίσουν στις αγροτικές τους δραστηριότητες. Τρανό παράδειγμα αποτελούν τα πρώτα μήλα της Ευρώπης με την ένδειξη Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), τα Μήλα Ζαγοράς, όπου απέκτησαν το σήμα το 1996. Αυτή η διάκριση ήρθε μετά από μακροχρόνιες προσπάθειες των τοπικών παραγωγών και της Ζαγοριανής Συνεταιριστικής Οργάνωσης, η οποία από το 1916 προάσπιζε την ποιότητα και την ταυτότητα των προϊόντων της περιοχής.
Η αναγνώριση αυτή ήταν καθοριστική όχι μόνο για την τοπική οικονομία, αλλά και για το ευρωπαϊκό αγροτικό τοπίο, καθώς έθεσε το πρότυπο και για άλλα προϊόντα, τόσο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όσο και από την Ελλάδα. Χαρακτηριστικά η ίδια περιοχή ανέδειξε και το ΠΟΠ Φιρίκι Πηλίου, ενώ η χώρας μας ακόμα, διαθέτει τα ΠΟΠ Μήλα Ντελίσιους Πιλαφά Τριπόλεως και τα ΠΓΕ Μήλα Καστοριάς.
Τα μήλα Ζαγοράς απέδειξαν ότι η προέλευση και η παράδοση μπορούν να γίνουν ισχυρά εργαλεία διαφοροποίησης στην παγκόσμια αγορά, με εξαγωγές σε χώρες όπως η Κύπρος, η Αίγυπτος, το Ισραήλ και τα Βαλκάνια, με την εξαγωγική δραστηριότητα να αγγίζει το 30% της συνολικής παραγωγής. Η επιτυχία αυτή προώθησε την ιδέα της προστασίας των τοπικών προϊόντων και της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω της αγροτικής παραγωγής.
Οι ενισχυμένοι αγροτικοί συνεταιρισμοί, παρόλα τα κακά παραδείγματα του παρελθόντος, αποδεικνύεται πως και μπορούν να αναδείξουν τον πρωτογενή τομέα της Ελλάδας στη θέση που του αξίζει, αλλά και να επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο λήψης αποφάσεων της Πολιτείας, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που ο συγκεκριμένος συνεταιρισμός παρενέβη για σημαντικά έργα, όπως τη διάνοιξη δρόμου Βόλου-Ζαγοράς το 1933 και την κατάρτιση νομοσχεδίου για την ενίσχυση των χαλαζόπληκτων παραγωγών της Ζαγοράς, κατόπιν παρεμβάσεων του, το 1934. Σε κάθε περίπτωση και υπό τη σκιά της κακοκαιρίας που έπληξε το Πήλιο πριν από ένα χρόνο, τέτοιου είδους συνεταιρισμοί οφείλουν, και σε έναν ικανοποιητικό βαθμό το επιτυγχάνουν, να πιέζουν την Πολιτεία για μέριμνα των προσπαθειών του πρωτογενούς τομέα σε πρωτοφανή καιρικά γεγονότα και όχι μόνο.